Təkamül haqda anlaşmazlıqlardan bəzilərini aydınlaşdırmaq üçün ideyanın tarixinə, fəlsəfi detallarına nəzər salmaq lazımdır.
Növlərin Mənşəyi – Ⅱ Fəsil – Təbiətdə Çeşidlilik
| Charles Darwin | Dəyişkənlik — Fərdi fərqliliklər — Şübhəli növlər — Geniş yayılmış və adi növlər ən çox dəyişənlərdir — Böyük cinsin növləri hər ölkədə kiçik cinsin növlərindən daha çox dəyişir — Böyük cinsin bir çox növü bir-birilə yaxından, lakin qeyri-bərabər şəkildə əlaqəli olduğuna və məhdud yayılma ərazisinə malik olduğuna görə çeşidlərə bənzəyir. Əvvəlki […]
Növlərin Mənşəyi – Ⅰ Fəsil – Əhliləşdirmə Şəraitində Çeşidlilik
| Charles Darwin | | Tərcümə: Ərtoğrul Alışbəyli, Vüsal Fərzəliyev, Rəşad Yusifov | Dəyişkənliyin Səbəbləri—Vərdişin Təsirləri—Qarşılıqlı Dəyişmə—İrsiyyət—Əhliləşdirilmiş Çeşidlərin Xüsusiyyəti—Çeşidlər və Növləri fərqləndirmənin Çətinlikləri—Bir və ya bir neçə Növdən olan əhliləşdirilmiş Çeşidlərin Mənşəyi—Ev Göyərçinləri, onların Fərqləri və Mənşəyi—Qədim dövrlərdən izlənilən Seçmə Qanunları və onların Təsirləri—Metodiki (şüurlu) və Şüursuz Seçmə—Əhliləşdirilmiş Çeşidlərin Naməlum Mənşəyi—İnsanın Seçmə Qabiliyyətini artıran əlverişli […]
Növlərin Mənşəyi – Giriş
| Charles Darwin | Qarşındakı yazı müasir biologiyanın təməlində duran Charles Darwinin ölümsüz əsəri, “Növlərin Mənşəyi Üzərinə” adlı kitabının 1859-cu ildə nəşr edilmiş birinci nüsxəsinin tərcüməsinin başlanğıcıdır. İlk öncə onu qeyd etmək lazımdır ki, təkamül biologiyası Darwindən sonra uzun məsafə qət edib: bir çox təxminlərini doğrulub, bəzi açıqlamalarını dəyişdirib və s. Ona görə də, 21-ci […]
Musiqi: Beynin və Təkamülün Müəmması
Charles Darwin İnsanın Mənşəyi kitabında musiqi barəsində yazır ki, “insanın nə musiqidən həzz alma, nə də musiqi bəstələmə bacarıqlarının onun gündəlik həyatında heç bir bir funksional dəyəri olmadığından, bu bacarıqları insanda olan ən müəmmalı qabiliyyətlər arasına daxil edə bilərik.” Daha sonralar isə o, öz gündəliklərində “əgər həyatımı yenidən yaşamaq şansım olsaydı heç olmasa həftədə bir […]
Təbii Seçmə Yolu ilə Təkamül Haqqında
| Nəriman Məmmədli | Təbii seçmə hər hansı bir mühitə daha yaxşı uyğunlaşmış canlıların, nisbətən zəif uyğunlaşmış canlılarla müqayisədə, daha uzun müddət sağ qalma və nəsil artıra bilməsinə deyilir. Charles Darwin tərəfindən irəli sürülən təkamül nəzəriyyəsində, təbii seçmə orqanizmin hansı yöndə təkamül edəcəyini müəyyən edən əsas faktor sayılır. Təbii seçmə mexanizmi haqqında mövcud olan yanlış […]