İnsanlar arasında zəka səviyyəsi bir-birindən fərqlənir və bunun səbəbləri elm aləmində uzun zamandır müzakirə mövzusu olmuşdur. Bəziləri bu fərqliliyin daha çox irsi fərqlilikdən qaynaqlandığını, digərləri isə ətraf mühitin daha mühim rol oynadığını düşünür. Bu yazıda sözügedən mövzu ətrafında indiyədək gedən müzakirələrin kiçik icmalını və son zamanlarda aparılan bir sıra önəmli araşdırmaları diqqətinizə çatdıracağam. 1870-1920 Francis […]
Yaşlanmanın Genetik Səbəbləri
Müasir dövrdə, elmi tədqiqatın fəal aparıldığı inkişaf etmiş ölkələrin bir çoxunda əhalinin yaşlanması müşahidə olunmaqdadır. Dəyişən demoqrafik quruluş cəmiyyət üçün yeni şərtlər ortaya çıxarır ki, bunlardan biri də əhalinin yaşlı kəsiminin həyat keyfiyyətini yuxarı saxlamaq üçün tələb olunan tibbi xidmətin inkişafıdır. Bu şərtlər altında son illər yaşlanmanın elmi baxımdan araşdırılması genişlənmiş və yaşlanma prosesinin necə […]
Optogenetika
| Rəşad Yusifov | Beynin quruluşunu və işləyişini hüceyrə səviyyəsində öyrənmək olduqca məşəqqətli tapşırıqdır. Neyroelm tədqiq etdiyi sualları cavablandırmaq üçün çox həssas texnologiyalara ehtiyac duyur.
Bizi birləşdirən, eyni zamanda, fərqləndirən dəyər: DNT İkili Sarmalı (2-ci Hissə)
| Sadiq Niftullayev | İkinci hissəni nə estetik gözəllik, nə də ağıl-kamal cəhəttən kasadlıq yaşamayan bir xanımın bu valeh edici şəkli ilə başlayırıq. Ümidvarıq ki, ötən saydan bu saya Chase’in acı taleyindən tutmuş, DNT-nin fosforla aşıb daşan tərkibinə, habelə, evində oturduğu yerdə “başına bomba düşmüş” Frederick’dən ta Hershey-Chase təcrübəsindəki mətbəx blenderinədək bir çox detal barədə düşünmək imkanınız olub.
Bizi birləşdirən, eyni zamanda, fərqləndirən dəyər: DNT İkili Sarmalı (1-ci Hissə)
| Sadiq Niftullayev | DNT molekulu müasir biologiya elminin, xüsusən də, genetika və molekulyar biologiyanın onurğa sütununu təşkil edir. Necə deyərlər, əgər biologiya elmini qədim dünya tarixi hesab etsək, onda heç şübhəsiz ki, DNT molekulu o dövrün Roması olardı. Niyə? Çünki, qədim dünyada bütün yolların Romaya apardığı kimi, müasir biologiyada da bütün yollar DNT’yə aparır.
Xərçəng Nədir, Onun Haqqında Nə Bilirik
Molekulyar genetika, sintetik biologiya və biotexnologiya kimi elm sahələrinin meydana gəlməsi tibb elminin inkişafına əvəzolunmaz töhfə vermiş, bir sıra xəstəliklərin müalicəsinin tapılmasına işıq tutmuş və həmin müalicə metodlarının dünya əhalisinə asan və ucuz şəkildə təqdim edilməsinə yol açmışdır. Bugün, insulinin istənilən şəkərli diabet xəstəsi üçün əlçatan olması məhz sintetik biologiya və biotexnologiyanın uğurlarından biridir. Ana […]
Şəxsiləşdirilmiş Tibb
Genetika sahəsində ötən əsrin həyəcanlandıran, bir o qədər də keşməkeşli elmi kəşfləri və bu kəşflərin 21-ci əsrə daha dolğun texnologiya ilə birlikdə girməsi, elm adamlarına daha səmərəli və mürəkkəb araşdırmalar aparmaq imkanı verib. Artıq, ilk insan DNT-sinin tamamilə oxunmasından 13 il ötür. Bu nailiyyət nəticəsində tibb sahəsində böyük irəliləyişlər olub. Xərçəng xəstəliyi də daxil olmaqla […]