Kür çayında suyun səviyyəsinin aşağı düşməsi nə ilə əlaqəlidir? Bu azalma normalar çərçivəsindədirmi, yoxsa həyəcan təbili çalmağın vaxtıdır?
Canlı sistemlərə uzun vadədə stabilliklərini qorumağa imkan verən xassələri hansılardır? (cavab)
Təkamül ilə yeni canlılar əmələ gəlsə də, bu daha əvvəllər yaranmış canlılarıın birmənalı şəkildə tələf olacağı mənasına gəlmir; bəzi canlı formaları milyonlarla il fundamental olaraq dəyişmədən həyatda qala bilir. Bu uğur üçün vacib olan (ən azından bizim tapdığımız) iki xassə: canlıların bir-birilə əməkdaşlığı və quruluş baxımından sadəliyidir.
Müasir süni neyron şəbəkələri ilə işləyən sistemlərin işləyişi oxşar tapşırıqları yerinə yetirə bilən canlı sistemlərindən necə fərqlənir? (cavab)
Həftənin sualı rubrikası çərçivəsində verdiyimiz 3-cü suala ən ətraflı cavabı Balaqardaş Bəşirov adlı oxucumuz (və yazarımız) vermişdir. Onun cavabını olduğu kimi aşağıda yerləşdiririk: Süni neyron şəbəkələri (SNŞ) müəyyən bir qayda ilə qurulur, misal üçün birinci qatda “xam” data verilir. Bu data işləndikdən sonra ikinci qata ötürülür və s. Bu prosesdə heç vaxt geriyə məlumat ötürülməsi […]
Keçmişdəki iqlim şəraitini öyrənmək üçün ən effektiv metod sizcə hansı ola bilər və niyə? (cavab)
Keçən həftənin sualı keçmişdəki iqlim şəraitini öyrənən paleoiqlimşünaslıq sahəsindəki metodların hansılarının daha effektiv olduğunu və bu metodların nəyə görə effektiv olduqları ilə bağlı idi. Suala aldığımız cavablar arasında ən yaxşı cavab Əli Babazadə adlı oxucumuzdan gəlmişdir. Əli cavabında istifadə olunan metodların fərqli zaman miqyasını əhatə etdiyini vurğulamış, fərqli məqsədlər üçün fərqli metodların effektiv olduğunu qeyd […]
Canlı sistemlərə uzun vadədə stabilliklərini qorumağa imkan verən xassələri hansılardır?
Bakteriyalar Yer üzündə ən çox yaşamış, burada baş verən dəyişmələrə qarşı ən dayanıqlı canlılardır. Bu və bu kimi canlı qruplardan həyatda qalmaq mövzusunda nə öyrənə bilərik?
Müasir süni neyron şəbəkələri ilə işləyən sistemlərin işləyişi oxşar tapşırıqları yerinə yetirə bilən canlı sistemlərindən necə fərqlənir?
Bu həftənin sualı süni neyron şəbəkələri ilə bağlıdır. Müəyyən bir tapşırığı həyata keçirmək üçün birbaşa olaraq onu həll etmək üçün lazım olan hesablamalara yox, öyrənmə prosesinə fokuslanan müasir süni neyron şəbəkələri (SNN) ənənəvi, konkret hesablamalara, qaydalara əsaslanan sistemlərin yaxşı edə bilmədiyi şeyləri, məsələn, şəkillərin içindəki obyektlərin sinifləndirilməsi, insan nitqinin tanınması kimi tapşırıqları çox uğurla həyata […]
Azərbaycan dilində yazı (və ya imla) yoxlayıcı düzəltmək üçün nələr lazımdır? (cavab)
20-ci həftənin sualı Azərbaycan dilində imla yoxlayıcısı ilə bağlı idi. Bizim də üzərində çalışmaqda olduğumuz bir problem olan imla yoxlayıcısı məsələsi, eyni zamanda dil və onu necə istifadə etdiyimiz barədə düşünmək üçün oxucularımıza yaxşı imkan verir.
Keçmişdəki iqlim şəraitini öyrənmək üçün ən effektiv metod sizcə hansıdır və niyə?
İqlim qısaca havanın uzunmüddətli statistikasıdır (bax: Alışbəyli (2019)). Hava kimi iqlim də qalıcı, əllə tutula biləcək bir şey deyil. Lakin iqlim şəraiti konkret fiziki faktorların qarşılıqlı əlaqəsi nəticəsində yarandığından və öz növbəsində konkret fiziki faktorlara təsir etdiyindən onun necə olduğu ilə bağlı uzun illər sonra da fikir bildirmək olur. İqlimin öyrənilməsində Antarktidadan çıxarılmış uzun buz […]
Azərbaycan dilində yazı (və ya imla) yoxlayıcı düzəltmək üçün nələr lazımdır?
Azərbaycan dilinin qrammatikası çoxlarımız üçün məktəb illərində testlərdə düzgün cavabları tapmaq xətrinə əzbərləməli olduğumuz bir şey kimi yadda qalıb. Lakin bu heç də belə olmalı deyil. Azərbaycan dili zəngin şəkilçilərə malik olub bu şəkilçilər vasitəsilə bir sözdən minlərlə söz yarada bilən bir qrammatikaya sahibdir ki, bu da onu quruluş baxımından çox maraqlı və kompleks edir. […]